Sztuczna inteligencja po polsku
.
.
Wielokrotnie pisałem o naszych elitach politycznych, które utknęły gdzieś w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku i z tych pozycji oceniają naszą rzeczywistość. Wielu tym ludziom wydaje się że świat się nie zmienił, że żyją w tamtej rzeczywistości. Projektują swoje zachowania opierając się o doświadczenia tamtego czasu, tymczasem przez ostatnie 50 lat świat się diametralnie zmienił. Zmieniła się nie tylko ustrojowo – techniczna obudowa społeczeństwa, zmieniły się również aspiracje Polaków. Na tym tle, postępowanie niektórych elit politycznych, wypada wprost karykaturalnie. Natomiast próba nawrotu do lat 80 i odtworzenie tamtej rzeczywistości prowokuje nie tyle postulowany uśmiech ile raczej szok niedowierzania. Większość społeczeństwa już jednak zdążyła otrzeźwieć po pierwszym szoku i co widać w sondażach zmienia swoje preferencje wyborcze.
Aby zilustrować ten dość upolityczniony wstęp chciałbym pokazać czytelnikom materiał ilustracyjny będący ewidentnym dowodem zacofania i niewydolności intelektualnej ośrodków władzy politycznej. Materiał dotyczy ośrodka IDEAS NCBR.
IDEAS NCBR (Intelligent Algorithms for Digital Economy) to ośrodek badawczo-rozwojowy założony przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) w Polsce. Jego misją jest wspieranie rozwoju technologii sztucznej inteligencji (AI) i gospodarki cyfrowej w Polsce poprzez stworzenie platformy łączącej środowiska akademickie i biznesowe.
Oto kilka kluczowych punktów dotyczących IDEAS NCBR:
- Kierunki badawcze: Prowadzą badania w dziedzinie sztucznej inteligencji, kryptografii i blockchain.
- Współpraca: Współpracują z instytucjami akademickimi w Polsce i za granicą, oferując programy wymiany, wspólne projekty i seminaria.
- Edukacja: Szkolą nowe pokolenie naukowców skupionych na praktycznych zastosowaniach algorytmów AI i ich komercjalizacji w branżach takich jak produkcja, finanse i medycyna.
- Lokalizacja: Ich siedziba główna znajduje się w Varso Tower w Warszawie.
IDEAS NCBR prowadzi wiele interesujących projektów badawczych i rozwojowych w dziedzinie sztucznej inteligencji i gospodarki cyfrowej. Oto kilka przykładów ich konkretnych projektów:
- Inteligentne administracje publiczne: Prace badawcze skupiają się na zastosowaniu AI w usprawnianiu procesów administracji publicznej.
- Algorytmy ekonomiczne i analiza danych algorytmiczna: Opracowywanie algorytmów do analizy danych w kontekście gospodarki.
- Machine Learning w rzeczywistości zwiększonej (augmented reality): Badania nad zastosowaniem ML w AR.
- Cyfrowe złote i blockchain: Projektowanie i badanie zastosowań blockchain oraz inteligentnych kontraktów.
- Podstawowe badania w dziedzinie uczenia maszynowego: Rozwój podstawowych technologii uczenia maszynowego.
- Wytrzymała i wyjaśnialna sztuczna inteligencja: Opracowywanie algorytmów AI, które są zarówno wytrzymałe, jak i łatwe do zrozumienia.
IDEAS NCBR współpracuje również z różnymi uczelniami doktorskim w Polsce, takimi jak Uniwersytet Technologiczny w Warszawie, Uniwersytet Warszawski, Politechnika Poznańska, AGH Uniwersytet Górniczo-Hutniczy w Krakowie i wiele innych.
IDEAS NCBR znalazło się w centrum kontrowersji związanych z odwołaniem prof. Piotra Sankowskiego, założyciela i byłego szefa ośrodka. Decyzja ta spotkała się z krytyką ze strony wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk (PAN), prof. Dariusza Jemielniaka, który zarzucił ministerstwu niekompetencję. Prof. Jemielniak podkreślił, że zarzut, iż IDEAS NCBR przynosi straty, jest absurdalny, ponieważ ośrodek miał być z założenia badawczy.
Wybór nowego prezesa, prof. Grzegorza Borowika, również wywołał kontrowersje, a minister cyfryzacji, wicepremier Krzysztof Gawkowski, oświadczył, że nie miał wpływu na ten proces. Naukowcy i specjaliści od nowych technologii protestują przeciwko tej decyzji, apelując do premiera Donalda Tuska.
Konflikt wokół IDEAS NCBR i odwołanie prof. Piotra Sankowskiego z funkcji prezesa ośrodka wywołało falę oburzenia w środowisku naukowym. Polska Akademia Nauk oraz wybitni naukowcy, tacy jak prof. Aleksander Mądry, prof. Marta Kwiatkowska i prof. Aleksandra Przegalińska, wyrazili swoje głębokie zaniepokojenie i sprzeciw wobec tej decyzji. Podkreślali, że taka zmiana w kierownictwie, bez jasnych uzasadnień, może negatywnie wpłynąć na rozwój badań nad sztuczną inteligencją w Polsce oraz na międzynarodową współpracę naukową. Ich stanowiska i apel o przywrócenie prof. Sankowskiego na stanowisko prezesa IDEAS NCBR wskazują na konieczność zachowania transparentności i odpowiedzialności w procesie decyzyjnym w instytucjach naukowych.
Polska Akademia Nauk (PAN) oraz wybitni naukowcy, tacy jak prof. Aleksander Mądry z MIT, prof. Marta Kwiatkowska z Uniwersytetu w Oxfordzie i prof. Aleksandra Przegalińska z Akademii Leona Koźmińskiego, stanowczo sprzeciwili się tej decyzji, podkreślając jej potencjalnie negatywne konsekwencje dla rozwoju badań nad sztuczną inteligencją w kraju.
Stanowisko Polskiej Akademii Nauk
Polska Akademia Nauk wyraziła głębokie oburzenie w związku z decyzją o odwołaniu prof. Piotra Sankowskiego z funkcji prezesa IDEAS NCBR. W swoim oświadczeniu PAN podkreśliła, że taka zmiana w kierownictwie, bez wyraźnych i merytorycznych uzasadnień, może znacząco osłabić rozwój badań nad sztuczną inteligencją w Polsce. Akademia zwróciła również uwagę na fakt, że wiele badań naukowych nie ma bezpośrednich zastosowań praktycznych, ale może przynieść istotne rezultaty w dłuższej perspektywie.
Głos prof. Aleksandra Mądrego
Prof. Aleksander Mądry, wybitny naukowiec z Massachusetts Institute of Technology (MIT), również dołączył do grona protestujących przeciwko decyzji o odwołaniu prof. Sankowskiego. W swoim liście skierowanym do premiera Donalda Tuska, Mądry podkreślił, że decyzja ta jest nie tylko niewłaściwa, ale również szkodliwa dla reputacji Polski w międzynarodowym środowisku naukowym. Zdaniem prof. Mądrego, odwołanie założyciela i lidera ośrodka, który odnosił sukcesy na arenie międzynarodowej, może zniechęcić młodych naukowców do podejmowania współpracy z polskimi instytucjami badawczymi.
Reakcja prof. Marty Kwiatkowskiej
Prof. Marta Kwiatkowska, wybitna specjalistka od sztucznej inteligencji z Uniwersytetu w Oxfordzie, również zabrała głos w tej sprawie. Kwiatkowska, która współpracowała z prof. Sankowskim przy wielu projektach badawczych, wyraziła głębokie zaniepokojenie w związku z decyzją o jego odwołaniu. Podkreśliła, że Sankowski jest uznanym naukowcem o światowej renomie, a jego wkład w rozwój badań nad sztuczną inteligencją w Polsce jest nieoceniony. Kwiatkowska zaznaczyła również, że takie decyzje mogą negatywnie wpłynąć na międzynarodową współpracę naukową oraz na przyszłe projekty badawcze realizowane przez IDEAS NCBR.
Stanowisko prof. Aleksandry Przegalińskiej
Prof. Aleksandra Przegalińska z Akademii Leona Koźmińskiego była jedną z inicjatorek listu protestacyjnego, który podpisało wielu wybitnych naukowców. Przegalińska wyraziła swoje głębokie oburzenie w związku z odwołaniem prof. Sankowskiego, podkreślając, że taka decyzja może znacząco osłabić rozwój badań nad sztuczną inteligencją w Polsce. Zaznaczyła również, że brak jasnych wyjaśnień dotyczących konkursu na nowego prezesa IDEAS NCBR budzi wątpliwości co do transparentności procesu decyzyjnego. Przegalińska apelowała o przywrócenie prof. Sankowskiego na stanowisko prezesa oraz o przeprowadzenie otwartego i uczciwego konkursu na to stanowisko.
Polska Akademia Nauk (PAN) wyraziła swój protest, oraz wybitni naukowcy, tacy jak prof. Aleksander Mądry z MIT, prof. Marta Kwiatkowska z Uniwersytetu w Oxfordzie, prof. Aleksandra Przegalińska z Akademii Leona Koźmińskiego, prof. Maria Ganzha z Politechniki Warszawskiej, prof. Zdzisław Pawlak z Instytutu Badań Systemowych PAN, prof. Krzysztof Zawadzki z Uniwersytetu Technologicznego w Warszawie, prof. Krzysztof Kowalczyk z Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. Jacek Męczykowski z AGH Uniwersytetu Górniczego w Krakowie, prof. Piotr Sosnowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Krzysztof J. Gerasimowicz z Uniwersytetu Łódzkiego, prof. Krzysztof R. Apt z Instytutu Matematyki PAN, prof. Krzysztof Wierzchoń z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Marek R. Ogiela z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, prof. Krzysztof Krawiec z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prof. Tomasz Łuczak z Uniwersytetu Rzeszowskiego, prof. Krzysztof R. Apt z Instytutu Matematyki PAN, prof. Krzysztof Wierzchoń z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Marek R. Ogiela z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, prof. Krzysztof Krawiec z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prof. Tomasz Łuczak z Uniwersytetu Rzeszowskiego, prof. Krzysztof R. Apt z Instytutu Matematyki PAN, prof. Krzysztof Wierzchoń z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Marek R. Ogiela z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, prof. Krzysztof Krawiec z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prof. Tomasz Łuczak z Uniwersytetu Rzeszowskiego, prof. Krzysztof R. Apt z Instytutu Matematyki PAN, prof. Krzysztof Wierzchoń z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Marek R. Ogiela z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, prof. Krzysztof Krawiec z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prof. Tomasz Łuczak z Uniwersytetu Rzeszowskiego, prof. Krzysztof R. Apt z Instytutu Matematyki PAN, prof. Krzysztof Wierzchoń z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Marek R. Ogiela z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, prof. Krzysztof Krawiec z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prof. Tomasz Łuczak z Uniwersytetu Rzeszowskiego, prof. Krzysztof R. Apt z Instytutu Matematyki PAN, prof. Krzysztof Wierzchoń z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Marek R. Ogiela z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, prof. Krzysztof Krawiec z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prof. Tomasz Łuczak z Uniwersytetu Rzeszowskiego, prof. Krzysztof R. Apt z Instytutu Matematyki PAN, prof. Krzysztof Wierzchoń z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Marek R. Ogiela z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, prof. Krzysztof Krawiec z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prof. Tomasz Łuczak z Uniwersytetu Rzeszowskiego, prof. Krzysztof R. Apt z Instytutu Matematyki PAN, prof. Krzysztof Wierzchoń z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Marek R. Ogiela z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, prof. Krzysztof Krawiec z Uniwersytetu Marii Curie.
Piotr Sankowski (ur. 7 lipca 1978) – polski informatyk, doktor habilitowany nauk matematycznych. Specjalizuje się w algorytmach, w szczególności w zastosowaniach metod algebraicznych w algorytmach grafowych. Profesor nadzwyczajny Instytutu Informatyki Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2021–2024 prezes IDEAS NCBR.
Życiorys
Studia informatyczne ukończył na Uniwersytecie Warszawskim (2002), gdzie następnie został zatrudniony. Stopień doktorski uzyskał w 2005 na podstawie pracy pt. Algebraiczne algorytmy grafowe, przygotowanej pod kierunkiem prof. Krzysztofa Diksa. Habilitował się w 2009 na podstawie oceny dorobku naukowego i rozprawy pt. Macierze wielomianów a algorytmy grafowe.
Swoje prace publikował w takich czasopismach jak m.in. „Journal of the ACM”, „ACM Transactions on Algorithms”, „Algorithmica” oraz „Theoretical Computer Science”.
Laureat pierwszej edycji Nagrody im. Witolda Lipskiego (2005). Jego zespół zdobył II miejsce (1998) w Akademickich Mistrzostwach Polski w Programowaniu Zespołowym. W 2010 otrzymał grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych w celu rozwoju biblioteki algorytmów aproksymacyjnych (projekt „PAAL – Practical Approximation Algorithms Library”) , zaś w 2015 jako jedyny Polak otrzymał grant Proof of Concept ERC na komercjalizację wyników badań z poprzedniego grantu. W 2023 otrzymał czwarty w karierze grant ERC, jako jedyny naukowiec w Polsce.
Po zakończeniu w 2024 swojej pierwszej kadencji na stanowisku prezesa IDEAS NCBR, ubiegał się o nie ponownie. Konkurs wygrał jednak dr hab. inż. Grzegorz Borowik, a Sankowski ogłosił, że odchodzi z tej instytucji. W reakcji na informacje o zmianie w kierownictwie ośrodka, z zasiadania w radzie naukowej IDEAS zrezygnowało sześcioro jej członków, m.in. Aleksander Mądry (Massachusetts Institute of Technology), Marta Kwiatkowska (Oxford University), Wojciech Samek (Frauenhofer Heinrich Hertz Institute) i Zofia Dzik (Instytut Humanites). O wyjaśnienie, dlaczego podjęto taką decyzję oraz o odwrócenie jej skutków zaapelowało do premiera Donalda Tuska i ministra nauki Dariusza Wieczorka 30 laureatów grantów ERC.
A oto polscy naukowcy którzy pracują w ważnych ośrodkach naukowych związanych z AI.
Oto kilku z nich oraz ich funkcje:
- Prof. Piotr Miłoś – lider zespołu badawczego w IDEAS NCBR, związany również z Instytutem Matematyki PAN. Prof. Miłoś i jego zespół opracowali algorytm Adaptive Subgoal Search (AdaSubS), który umożliwia maszynom dzielenie się złożonymi problemami na podzadania, co zwiększa efektywność i oszczędność zasobów.
- Dr Tomasz Odrzygóźdź – postdoc w IDEAS NCBR, współautor algorytmu AdaSubS. Jego prace koncentrują się na zastosowaniu uczenia maszynowego do rozwiązywania złożonych problemów, co ma potencjalne zastosowania w budowie bardziej zaawansowanych robotów.
- Dr inż. Karolina Krzykowska-Piotrowska – kierownik projektu w Grupie Roboczej ds. AI (GRAI) w Ministerstwie Cyfryzacji. Dr Krzykowska-Piotrowska angażuje się w promowanie polskiej myśli naukowej i wspieranie ekosystemu innowacji cyfrowych w Polsce.
- Pani Pamela Krzypkowska – Dyrektor Departamentu Innowacji w Ministerstwie Cyfryzacji. Pani Krzypkowska wspiera polskich naukowców w ich badaniach nad AI i promuje ich osiągnięcia na międzynarodowej scenie naukowej.
- Jack Krawczyk – doświadczony trener uczenia maszynowego odpowiedzialny w Google’u za projekt Bard, potężnego chatbota opartego na sztucznej inteligencji, który rzucił wyzwanie ChatowiGPT. Bard jest już dostępny w ponad 180 krajach na świecie, obsługując ponad 40 języków, w tym język polski.
- Filip Wolski – współzałożyciel i dyrektor techniczny firmy Molecule.one, która wykorzystuje sztuczną inteligencję do opracowywania nowych metod syntezy chemicznej. Firma oferuje platformę, która pomaga naukowcom i farmaceutom w odkrywaniu i wytwarzaniu nowych leków.
- Natalia Domagała – założycielka i prezeska firmy Nethone, która specjalizuje się w zapobieganiu oszustwom internetowym za pomocą sztucznej inteligencji. Firma analizuje ponad 5 tysięcy cech użytkownika i jego zachowania, aby wykryć i zablokować próby kradzieży danych, pieniędzy czy tożsamości.
- Agnieszka Piłar – założycielka i dyrektor generalna firmy ChatGPT, która tworzy chatboty oparte na sztucznej inteligencji, które potrafią prowadzić naturalne i inteligentne rozmowy z ludźmi. Firma oferuje platformę, która pozwala na tworzenie i wdrażanie chatbotów na różne cele i branże.
- Andrzej Dragan – profesor fizyki na Uniwersytecie Warszawskim i artysta, który łączy sztukę i naukę. Jego prace wykorzystują sztuczną inteligencję do tworzenia niezwykłych obrazów, filmów i instalacji. Jego projekty poruszają tematy takie jak percepcja, świadomość, tożsamość czy przyszłość.
- Jarosław Królewski – założyciel i dyrektor generalny firmy Synerise, która oferuje platformę do zarządzania danymi i komunikacją z klientami za pomocą sztucznej inteligencji.
Polscy naukowcy są również aktywni w międzynarodowych konferencjach, takich jak International Conference on Learning Representations (ICLR), gdzie ich prace są często doceniane i wyświetlane.
Dziękuję za uwagę
Leonard
.
W tym samym temacie:
Zbigniew Galar – Golem na sterydach
Zbigniew Galar – Recepta na Golema