.
POLSKA POEZJA WSPÓŁCZESNA
.
Czym się cechuje i czy stanowi jeszcze przedmiot zainteresowania czytelników?
Co odróżnia ją od poezji tworzonej w minionych epokach?
.
Polska poezja współczesna niewątpliwie należy do niszowych dziedzin rodzimej kultury i sztuki. Poetów coraz więcej, zaś odbiorców ich twórczości praktycznie nie przybywa. W dzisiejszych czasach gdzie podstawowe źródło informacji stanowi Internet mało kto jest zainteresowany czytaniem chwilowych przemyśleń autora, pisanych pod wpływem tak zwanej weny twórczej. Społeczeństwo woli bowiem zazwyczaj czytać coś, co ma formę przysłowiowego „od deski do deski”, a zatem utworu napisanego w formie prozy – cechującego się konkretnym wstępem, fabułą i zakończeniem. Są jednak odbiorcy faktycznie zainteresowani, wręcz zafascynowani poezją. Skrupulatnie analizują wers za wersem i wyciągają z nich swoje własne wnioski i przemyślenia.
Polska poezja współczesna, a ściślej problematyka poruszana w wierszach przez współczesnych polskich poetów generalnie niewiele różni się pod względem merytorycznym, a zatem treści od tematów będących przedmiotem zainteresowania poetów tworzących w minionych epokach. Nadal bowiem poruszane są kwestie związane z takimi wartościami jak: miłość, wiara, rodzina, zaufanie, natura, poczucie bezpieczeństwa oraz problemy społeczne (rzadziej polityczne). Nierzadko są to zagadnienia związane z problematyką egzystencjalną, to jest jak człowiek radzi sobie, funkcjonuje w obecnych realiach, jaka przyszłość nas czeka, a co zostało już dokonane, zatracone, zmarnowane i nigdy nie powróci. Przemyślenia poetów często przybierają postać liryków osobistych i egzystencjalnych, w których autorzy przedstawiają swoje światopoglądy, stawiają szeregi pytań o sens życia, hierarchię wartości, cele oraz stosunek do otoczenia. Autorzy często sięgają również do swoich doświadczeń z przeszłości, przywołując wspomnienia i jednocześnie dokonując analizy i porównań lat minionych ze współczesnością. Zdarza się, iż wiersze poszczególnych autorów nacechowane są pewną dozą buntu, jawnym manifestem w związku z nurtującymi ich rozterkami. Z kolei od strony formalnej utworów zauważyłam, iż większość współczesnych wierszy charakteryzuje brak rymów (tzw. białe wiersze), choć zdarzają się poeci, których twórczość wciąż jest bogata w rymy oraz groteskowe poczucie humoru.
Czy zatem wszystko co istotne zostało już opisane? A współczesna poezja to tylko powielanie schematów i bazowanie na przemyśleniach tworzących w przeszłości „kolegów po piórze”? Na pewno nie! W aktualnie otaczającej nas rzeczywistości, kiedy świat stoi przed społeczeństwem „otworem” dopuszczalne jest pisanie praktycznie „o wszystkim i o niczym”, dlatego też często pojawiają się wiersze czysto groteskowe mówiące na przykład o tym, że ktoś otworzył lodówkę, a tam pusto (z przymróżeniem oka).
Czy warto jeszcze tworzyć poezję? Otóż okazuje się, że tak. Często bowiem spotykam się z odzewem czytelników, którzy po przeczytaniu danego wiersza piszą do mnie „dziękuję, że o tym napisałaś, że poruszyłaś ten temat, czuję się, jakby to było napisane o mnie, o moim życiu”. Wynika z tego, iż odborcy często odnajdują w wierszach „siebie”, odbicie swojego życia, swoich relacji, rozterek. Niejednokotnie kwestie, o których sami boją się lub wstydzą mówić są właśnie wyrażane w twórczości poetów, zaś czytelnik może odnależć w ich przekazie siebie, co bardzo często pozwala mu na głębszą analizę swoich poczynań, relacji, jak też swojego wnętrza.
Co zatem odróżna polską poezję wspólczesną od poezji tworzonej w minionych epokach?
Niewątpliwie są to wątki natury historycznej. Jak wiadomo państwo Polskie przez wiele, wiele lat toczyło liczne batalie, bitwy, wojny związane z odzyskaniem wolności, niepodległości. Ówcześni poeci bardziej skupiali się na kwestiach związanych z państwowością. Niejednokrotnie w swych utworach „walczyli” o wolny kraj, uczyli patriotyzmu, dodawali otuchy. Wskazać tutaj można chociażby Krzysztofa Kamila Baczyńskiego czy Romana Bratnego. Ich wiersze stanowiły w pewnym sensie manifest przeciwko otaczającej rodaków rzeczywistości. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, jak też po dokonanych zmianach ustrojowych tematyka państwowości, jak też kwestie polityczne, patriotyczne zaczeły spadać na dalszy plan. Aktualnie zagadnienia historyczne są poruszane przez poetów najczęściej w wierszach okolicznościowych, mających na celu uczczenie wszelakich uroczystości państwowych.
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności – na pytanie, czy warto jeszcze tworzyć poezję, czy to się opłaca, czy ktoś jeszcze w ogóle czyta wiersze należy odpowiedzieć twierdząco. Tak! Piszmy zatem wiersze, zanim zacznie to za nas robić sztuczna inteligencja.
.
Paula Nikoret
Tak!